Overzicht

Resultaten SONIA-studie

Slimme inzet CDK4/6-remmers tegen uitgezaaid mammacarcinoom zorgt voor minder bijwerkingen en lagere kosten

  • 16 juni 2023

Later starten en korter behandelen met een CDK4/6-remmer geeft bij patiënten met gemetastaseerd hormoongevoelig mammacarcinoom net zulke goede uitkomsten als een langdurige behandeling. Deze slimmere inzet van dure geneesmiddelen geeft 42 procent minder bijwerkingen en is +/- 35.000 euro per patiënt goedkoper dan de internationaal vastgestelde standaardbehandeling.

dr. Inge Konings en dr. Agnes Jager
Beeld: M. de Lorijn en M. Pulles

Dat blijkt uit de SONIA-studie, waarvan de resultaten maandag 5 juni zijn gepresenteerd op het ASCO-congres in Chicago.

De drie EMA-goedgekeurde CDK4/6-remmers (abemaciclib, palbociclib en ribociclib) worden toegevoegd aan de standaard hormonale therapie. CDK4/6-remmers hebben effect als ze direct bij start van de behandeling worden gebruikt of later, als de eerste hormonale therapie niet meer werkt. In veel landen worden CDK4/6-remmers als startbehandeling voorgeschreven. Het was tot nu toe onzeker of die aanpak ook leidt tot betere uitkomsten, terwijl er wel nadelen aan kleven: direct toevoegen van een CDK4/6-remmer betekent namelijk een intensievere behandeling met meer bijwerkingen en meer ziekenhuisbezoeken, terwijl hormonale therapie alleen ook effectief kan zijn.

In de studie zijn alle patiënten behandeld met een CDK4/6-remmer. De ene helft kreeg direct een CDK4/6-remmer en de andere helft later, als de eerste hormonale therapie niet voldoende meer werkte. De studie is gestart in oktober 2017. In 4 jaar deden 1050 patiënten mee aan het onderzoek verdeeld over in 74 ziekenhuizen in Nederland.

De progressievrije overleving bleek vergelijkbaar in beide groepen. Ook de duur van overleving en de kwaliteit van leven verschilden niet tussen de groepen. Toch gebruikten patiënten die direct een CDK4/6-remmer kregen het middel gemiddeld 16,5 maand langer dan patiënten die in tweede instantie een CDK4/6-remmer kregen. Dit leverde dus geen voordeel op maar wel 42 procent meer bijwerkingen (zoals verminderde bloedaanmaak, afwijkingen aan de lever en vermoeidheid) en veel hogere kosten. Een maand CDK4/6-remmer kost in Nederland zo’n 2000 euro per patiënt.

De oncologische uitkomsten van patiënten die meteen een CDK4/6-remmer kregen, zijn vergelijkbaar met die van patiënten die pas later een CDK4/6-remmer kregen. Deze resultaten ondersteunen het gebruik van CDK4/6-remmers op het moment dat een eerste hormonale therapie niet meer voldoende werkt.

De SONIA-studie is een initiatief van oncologen dr. Agnes Jager (Erasmus MC), dr. Inge Konings (Amsterdam UMC) en prof. dr. Gabe Sonke (Antoni van Leeuwenhoek / Nederlands Kanker Instituut) namens de Borstkanker Onderzoek Groep (BOOG).