Overzicht

In het lab voorspellen hoe een patiënt op immuuntherapie reageert

  • 18 juli 2021

Mini-tumoren in het lab kunnen de effectiviteit van immuuntherapie voor de bijbehorende patiënt voorspellen, blijkt uit onderzoek van het Antoni van Leeuwenhoek dat onlangs in Nature Medicine is gepubliceerd. Onderzoeker Daniela Thommen licht de bevindingen toe.

portretfoto (kleur) Daniela Thommen
Beeld: Martin Hoogeboom

Hoewel sommige kankerpatiënten heel goed reageren op immuuntherapie, is de totale respons op een dergelijke behandeling nog altijd laag. Thommen probeerde hier verbetering in te brengen door kleine stukjes tumorweefsel van patiënten in het lab te behandelen. Ze vond uiteindelijk een oplossing voor iets waar veel wetenschappers tegen aanlopen: het behouden van de oorspronkelijke samenstelling en structuur van een tumor in het lab, buiten de patiënt.
Uit het onderzoek van de labs van Thommen en Ton Schumacher blijkt dat het effect van de behandeling op deze zogenoemde tumor-‘avatars’ in het lab inderdaad kan voorspellen hoe de betreffende patiënt daadwerkelijk op de behandeling zal gaan reageren. 'We hebben in eerste instantie gekeken naar de reactie van het weefsel op PD-1-remmers. In alle 38 gevallen bleek dit perfect overeen te komen met de uiteindelijke behandelrespons van de patiënt.'
Hoe zien de onderzoekers of de avatars al dan niet reageren op de immune checkpoint inhibitors? 'We onderzochten talloze markers die door de cellen worden uitgescheiden', vertelt Thommen. 'Ook kijken we naar activatie van lymfocyten en microscopische veranderingen.' Uiteindelijk konden ze een set immuunmarkers identificeren die zijn geassocieerd met een immuunrespons, en ontwikkelden ze een score gebaseerd op deze markers waarmee responders van non-responders kunnen worden onderscheiden.