In de beginjaren van zijn carrière kreeg Muller van zijn patiënten feedback over de toon van zijn gesprekken. ‘Ik wilde als arts graag eerlijk en duidelijk zijn, maar patiënten misten soms empathie. Dat heb ik moeten leren. Veel patiënten zijn bang dat ze voor ons een nummer zijn. Als zorgverlener moet je actief duidelijk maken dat je de persoon tegenover je ziet en hoort.’
In de spreekkamer hoorde Muller dat mensen met kanker vaak opmerkingen horen die confronterend of zelfs kwetsend zijn. ‘Tegen een patiënt met borstkanker die een jaar eerder was gescheiden zeiden kennissen: “Geen wonder na die scheiding”. Een andere patiënt met Hodgkin-lymfoom vertelde dat een verpleegkundige zei: “Ik kende ook iemand met Hodgkin maar die is nu dood”. Dat was een lieve en zorgzame verpleegkundige, maar toch flapte ze dit eruit. Ik vroeg me af waar zulke opmerkingen vandaan komen.’
Ogenschijnlijke hartverwarmende opmerkingen
Hij besloot een boek te schrijven over de verzameling verhalen van patiënten. In zijn boek beschrijft hij ook wat voor effect onhandige opmerkingen kunnen hebben en welke opmerkingen beter overkomen. Patiënten vertelden hem namelijk dat ze na bepaalde opmerkingen sommige contacten verbraken.
‘Mensen hebben er echt last van, dat vind ik heftig. Ik heb dit boek onder meer geschreven om lezers erop te wijzen dat ogenschijnlijke hartverwarmende opmerkingen zoals: “je ziet er goed uit”, niet goed kunnen vallen. Een patiënte legt in een aflevering van tv-programma Kijken in de Ziel heel mooi uit waarom. “Als iemand tegen me zegt dat ik zo sterk en dapper ben, ontneemt me dat meteen de mogelijkheid om kwetsbaar te zijn”.’
Muller denkt kankerpatiënten geholpen zouden zijn als zorgverleners met hen bespreken dat er soms reacties uit de omgeving komen die niet zo prettig zijn en hun tips geven om hiermee om te gaan. ‘Dat kan een aanvulling zijn op de informatie die patiënten al krijgen.’
Gelukkig heb je je wenkbrauwen nog! - Wat je liever niet en beter wel kunt zeggen tegen iemand met kanker
Erik Muller
Boekscout
