STUDIE VAN ZHANG JT ET AL IN CANCER DISCOVERY TOEGELICHT

Moleculaire restziekte voorspelt recidiverisico

  • 2 min.
  • Toppublicatie

Deze prospectieve studie toont aan dat de detectie van moleculair residuele ziekte in patiënten met niet-kleincellig longcarcinoom een goede voorspeller is voor het recidiverisico en de noodzaak van adjuvante therapie.

Portretfoto (kleur) Egbert Smit
Beeld: Mark van den Brink

Om longkankerpatiënten zo veel mogelijk onnodige adjuvante therapie te besparen, wordt veel onderzoek gedaan naar markers die het recidiverisico kunnen voorspellen. De moleculaire residuele ziekte (MRZ), in deze studie gemeten als de aanwezigheid van circulerende kankercellen na een operatie, is zo’n marker.
In dit prospectieve cohortonderzoek1 werden 261 geopereerde patiënten met niet-kleincellig longcarcinoom stadium 1 tot en met 3 geïncludeerd. Bloedsamples werden een maand na de operatie afgenomen bij patiënten die geen adjuvante therapie kregen. Bij patiënten die wel adjuvant behandeld werden, werd het eerste bloedsample een maand na de laatste chemotherapiekuur, of voor de start van de tyrokinaseremmerkuur afgenomen. Na de eerste afname werden elke 3 tot 6 maanden vervolgsamples verzameld (gemiddeld 2,5 samples per patiënt, range 1-6 samples). De mediane follow-up was 19,7 maanden.
De aanwezigheid van MRZ in bloedsamples werd vastgesteld met behulp van capture-based next-generation sequencing. Bij slechts 6 patiënten (3,2 procent) waarvan in geen van de afgenomen bloedsamples MRZ kon worden aangetoond kwam de tumor terug. Bij 98,5 procent van de stadium 1-patiënten bij wie geen MRZ werd gedetecteerd keerde de tumor niet terug; 85 procent van de patiënten bij wie wel MRZ werd aangetoond kreeg daarentegen wel te maken met een recidief.

Voor de stadium 2-patiënten waren deze aantallen respectievelijk 88,9 procent en 100 procent; voor de stadium 3-patiënten 100 procent en 88,2 procent. De positief-voorspellende waarde was 89,1 procent, de negatief-voorspellende waarde 96,8 procent.
Een preliminaire analyse liet zien dat van de patiënten die adjuvant behandeld werden, bij 18,2 procent MRZ werd aangetoond, wat leidde tot een betere overleving (HR: 0,34, 95 procent: 0,12 – 0,88) dan patiënten met MRZ die niet adjuvant behandeld werden. Adjuvant behandelde patiënten zonder MRZ hadden geen overlevingsvoordeel.

Commentaar prof. dr. Egbert Smit: ‘Er zijn nu een hoop adjuvante behandelingen voor longkanker in ontwikkeling, behandelingen die heel duur zijn en lang gegeven moeten worden, ook aan een groep mensen waarvan we weten dat een groot aandeel ook zonder behandeling genezen zou zijn. Deze studie is een van de eerste onderzoeken met een wat langere follow-up en een groter aantal deelnemers.
‘Ik denk dat dit een heel belangrijke bevinding is die erom vraagt om prospectief uitgezocht te worden in een gerandomiseerde studie. Dat vergt moed, het is moeilijk om mensen behandeling te onthouden. Het is bemoedigend dat dit niet de enige tumorsoort is waarbij MRZ als marker wordt gebruikt. Mogelijk kan een toekomstige trial tumor-agnostisch worden opgezet.
‘Er zijn nog wel wat mitsen en maren. De technologie om MRZ te detecteren is nog niet helemaal uitgekristalliseerd: ook in deze studie keerde de tumor bij een aantal MRZ-negatieve patiënten terug. De MRZ neemt af naarmate de tijd vordert. Dat klopt met de biologie, de meeste recidieven zie je in het begin. Dat MRZ dat ook laat zien ondersteunt dat de resultaten hier biologisch relevant zijn.’

Meer Toppublicaties online

Op medischeoncologie.nl/toppublicaties vindt u een overzicht van de belangrijkste wetenschappelijke toppublicaties uit internationale oncologische vaktijdschriften. De toppublicaties zijn geselecteerd door de oncologische studiegroepen DCCG, NVALT, BOOG, WIN-O en DUOS.