Beeld: Jeroen van KootenTen tijde van het schrijven van dit voorwoord zijn we in afwachting van het al of niet bereiken van fase 3 of ‘code zwart’ door COVID-19. Ons bereiken berichten dat de verpleegkundige oncologische zorg de laatste jaren steeds verder onder druk komt te staan. Hoewel de afgelopen jaren verpleegkundigen in verschillende organisaties zoals SONCOS en ziekenhuisbesturen meer inspraak hebben gekregen, is er een tekort aan oncologieverpleegkundigen en is de uitstroom groot door moeizame arbeidsomstandigheden. De COVID-19-pandemie heeft dit door verdere verhoging van de werkdruk verder verslechterd. Door de verschillende onderliggende oorzaken van verhoogde uitstroom van oncologieverpleegkundigen wordt er voorlopig nog weinig verbetering in de situatie verwacht.
Gelukkig zijn er ook positievere berichten. De pandemie heeft laten zien dat we in Nederland in staat zijn ons snel aan te passen aan de omstandigheden in een crisis. Karlijn de Joode kreeg op de NVMO Oncologiedagen eind november de Pieter De Mulder Award onder andere voor het opzetten van het Dutch Oncology COVID-19 Consortium (DOCC). Zij deed dit tijdens haar promotietraject om de invloed van COVID-19 op de oncologische zorg in Nederland in kaart te brengen en met name om een inschatting te kunnen maken hoeveel risico kankerpatiënten liepen als ze COVID-19 zouden oplopen. Ook werd gekeken of therapieën wel gestart of voortgezet konden tijdens de COVID-19-pandemie. En in de Nederlandse multicenterstudie VOICE werd het effect onderzocht van COVID-19-vaccinatie in patiënten die een kankerbehandeling ondergaan. De resultaten daarvan zijn recent in The Lancet gepubliceerd. Beide initiatieven – DOCC en de VOICE-studie – laten zien dat we in Nederland, ondanks de uitdagingen en verhoogde druk door de pandemie, nog steeds in staat zijn goede zorg te leveren en innovatief onderzoek te doen.