Eind 2017 heeft de European Medicines Agency (EMA) het label van abirateron uitgebreid naar de behandeling van nieuw gediagnosticeerd gemetastaseerd hormoongevoelig prostaatcarcinoom in combinatie met androgeendeprivatietherapie (ADT). De uitbreiding van de therapeutische indicatie is gebaseerd op twee studies waarin abirateron in combinatie met 5 mg prednison werd toegevoegd aan ADT bij patiënten met nieuw gediagnosticeerd gemetastaseerd hormoongevoelig prostaatcarcinoom: LATITUDE en STAMPEDE. De eindpunten van beide studies zijn vergelijkbaar en daarom rapporteert de commissie BOM in dit nummer van Medische Oncologie over beide studies in één advies.
Het behandeleffect van deze combinatietherapie is het meest evident bij patiënten met primair gemetastaseerde hormoongevoelige ziekte. De LATITUDE-studie includeerde alleen patiënten met gemetastaseerde ziekte. In de STAMPEDE-studie had echter de helft van de patiënten niet-gemetastaseerde hoogrisicoziekte.
Hoe de resultaten van abirateron plus prednison zich verhouden tot upfront docetaxel, zoals in andere onderdelen van de STAMPEDE-studie en in de CHAARTED-studie werd onderzocht, is niet goed te beantwoorden. Het is overigens zeer twijfelachtig of een dergelijke vergelijkende studie ooit nog zal worden uitgevoerd.
De patiëntenpopulatie waarbij overlevingswinst voor abirateron plus prednison is aangetoond, is vergelijkbaar met de patiëntenpopulatie waarbij overlevingswinst voor docetaxel werd aangetoond. De follow-up van de behandeling met abirateron plus prednison is nog maar kort, afgezet tegen de te verwachten overleving van patiënten met een prostaatcarcinoom in een vroeg stadium. Hierdoor ontbreekt zicht op de lange termijn en late toxiciteit van deze behandeling, met name wat betreft cardiovasculaire morbiditeit.
Het advies van de commissie BOM onderschrijven wij. We raden aan om de volgende overwegingen mee te nemen in het multidisciplinair overleg bij het bespreken van behandeladviezen voor patiënten met gemetastaseerd hormoongevoelig prostaatcarcinoom:
- er zijn beperkte langetermijnfollow-upgegevens van abirateron plus prednison in deze situatie;
- er ontbreekt een methode om de groep prostaatcarcinoompatiënten te selecteren die het meest baat heeft bij de upfront behandeling met abirateron plus prednison;
- de lange duur van de upfront behandeling met abirateron plus prednison (ten minste 2 jaar) in vergelijking met de upfront behandeling met docetaxel (6 kuren eens per 3 weken);
- de kosten van docetaxel zijn aanmerkelijk lager dan die van de combinatie van abirateron plus prednison, hetgeen van invloed is op het verantwoord gebruik van medicatie.
Vanwege deze overwegingen zal de richtlijnwerkgroep Prostaatcarcinoom bij patiënten met een nieuw gediagnostiseerd gemetastaseerd hormoongevoelig prostaatcarcinoom adviseren vooralsnog de voorkeur te geven aan upfront docetaxel, tenzij er redenen zijn dat docetaxel-therapie niet geschikt is voor de patiënt.